چند روزی است که در فضای اینترنت نقد رسانه‌های آنلاین و میزان پایبندی آن‌ها به روزنامه‌نگاری حرفهای، بحث برانگیز شده است.
روز شنبه ۵ تیر، مطلبی با عنوان «حرفه ای بودن یا نبودن؛مساله این است» نوشتم و در آن با اشاره به معیارهای روزنامه‌نگاری حرفهای، گفتم که روزنامه اینترنتی «روز» حرفهای عمل نمی‌کند و روش کارش «جانبدارانه و غیر منصفانه» است.
مسعود بهنود در پاسخ به این مطلب با گذاشتن کامنتی در وبلاگم، نوشت که روز از حرفه‌ای‌ترین‌ها در میان رسانه های فارسی زبان است.
آقای بهنود نوشته است: «یک پیشنهاد به عنوان یک نفر [اگر قبول داشته باشید] روزنامه‌نگار. بحث را که خیلی مفید و خوب هم هست از مثال و مصداق بیرون کنید. این را چرا می‌گویم چون من وقتی مقاله آقای نسب عبداللهی را خواندم، دیدم کاملا و کاملا با آن چه می‌گوید موافقم. اما وقتی تاکید می‌کند روی روز، نه موافق نیستم. روز از قضا در فضای سایت‌های فارسی زبان از حرفه‌ای‌ترین‌هاست، شما نگاه کنید به سایت‌هائی که پشتشان به یک رادیوست و تعهد به بی‌طرفی دارند و ببینید که چقدر از این معیار دور می‌شوند. البته که در شرایط حاضر که صحنه جوشان است حفظ بی‌طرفی دشوار هم هست. اما شاید یک نگاه کلی مشکل را حل کند . آیا بی‌طرفی را در درون یک طرح یا مقاله دنبال می‌کنیم یا در کل سایت و مجموعه مطالب و نگاه‌هایش. به نظرم اگر دومی باشد روز نمره قبول می‌گیرد. اما ممکن است در تک تک مواردش بی‌طرفی ملحوظ نباشد. بنابراین به نظرم روز به تعریفی که آقای نسب عبداللهی می‌گوید خیلی نزدیک است. پس پیشنهاد می‌کنم برای این که این بحث مفید از قالب تندی و خداناکرده عصبیت خارج شود مصداق را بگیرید. یا دست‌کم مصداق را کلی نگاه ندارید. بلکه مثال بزنید بگوئید این مقاله و این سطورش خارج شدن از بی‌طرفی بود. این شماره و این طرح. آن وقت هم راهگشاترست و هم برای داوری آماده‌تر.ببخشید و ممنون از آقای نسب عبداللهی.»
همان گونه که آقای بهنود پیشنهاد داده بود، امروز برای «راه‌گشاتر» شدن موضوع، گزارشی را با عنوان «مجری تلویزیون،کج سلیقه بود» از «روز» انتخاب کردم و آن را در سایت نیوزبان، که یک سایت تخصصی نقد خبر و گزارش و مصاحبه است، نقد کردم تا برای «داوری» آماده‌تر باشد:
اول- نقد ساختار و نحوه نگارش گزارش:
۱- مخاطب می‌خواهد بداند که آقای احمدی مقدم کی و کجا این حرف‌ها را زده. پاسخ این عناصر خبر در پاراگراف ششم آمده است. در حالی که باید در سرخط خبر و یا پاراگراف بعد از آن می‌آمد.
۲- لید خیلی طولانی است.آغاز خوبی هم ندارد.
۳- سه چهار پاراگراف اول گزارش، چند بار در میانه گزارش تکرار شده است.
۴- تیتر،نقل قول از فرمانده نیروی انتظامی است اما به گونه ای نوشته شده که مخاطب در نگاه اول گمان می‌کند، قضاوت خبرنگار است.نقل قول را باید با گیومه یا کوتیشن مشخص کرد.
۵- گزارش فاقد زمینه پردازی کامل است.
دوم- بی طرفی:
خط سوم لید، دارای جانبداری است.در خط سوم نوشته شده: "فرمانده نیروی انتظامی به جمع توجیه کنندگان سخن رییس جمهور پیوست و آن را تکذیب کرد."
استفاده از عبارت "جمع توجیه کنندگان" جانبدارانه است. این "جمع توجیه کنندگان" چه هویتی دارند؟ چه کسی تکذیب کنندگان حرفهای احمدی نژاد را "جمع توجیه کنندگان" خوانده؟
این کلمات پیش قضاوت خبرنگار است.
استفاده از عبارت‌های "سخنان توجیهی،مدعی شد و..."در این گزارش خبری،بار معنایی دارد و جانبدارانه است.
این پاراگراف از گزارش را بخوانید:"دستور العمل نیروی انتظامی برای اجرای طرح عفاف و حجاب، به طور مستقیم از وزارت کشور صادر و با تائید و امضای احمدی نژاد قابل اجرا می شود. طبق همین دستور العمل بنا به نوشته بسیاری از منابع خبری و برخلاف ادعاهای فرمانده انتظامی، تنها در خرداد ماه ۱۵۲۴ نفر به خاطر بدحجابی بازداشت شده اند."
آنچه که در این پاراگراف آمده،همه واقعیت نیست.تنها بخشی از آن است.بخش دیگری از واقعیت این است که طرح حجاب و عفاف در سال ۱۳۸۴ توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده.حتی این تنها اصولگرایان نیز نیستند که می‌خواهند این طرح اجرا شود،در نامه ۷۷ نماینده مجلس به احمدی نژاد برای اجرای طرح،اعضای فراکسیون خط امام، "فراکسیون اقلیت مجلس" نیز خواستار اجرای این طرح شده‌اند.
این بخش فراموش شده، باید در گزارش می‌آمد تا گزارش بی‌طرفانه شود.
سوم- انصاف:
در این گزارش تنها نظرات نیروی انتظامی و احمدی نژاد و اصولگرایان آمده.این گزارش منصفانه نیست چون نظرات مخالفان این طرح را پوشش نداده.
اگر این موارد رعایت شده بود، می‌شد گفت که با یک گزارش خبری حرفهای روبرو هستیم. اما اکنون با یک گزارش "جانبدارانه، غیر منصفانه و در عین حال با نگارشی نه چندان خوب" روبرو هستیم.
حال میکنی ها. بهنود واست نظر داده
پاسخحذف