دوری از تضاد منافع

دوری از «تضاد منافع» یکی از اصولی است که توسط خبرنگاران باید رعایت شود. در ایران اما عمدتا خبرنگاران با منابع خبری و همچنین سیاست‌مداران که منافعی بر خلاف منافع رسانه ها دارند، ارتباط دوستانه و نزدیکی برقرار می‌کنند.

بر پایه همین رفتار است که این حرفه در نگاه مخاطبان ایرانی به معنای « شهرت و نزدیکی با سیاست‌مداران» تلقی می‌شود.

رعايت‌نکردن فاصله با سياست‌مداران علاوه بر آسيب‌زدن به کار حرفه‌ای روزنامه‌نگار، می‌تواند حرفه روزنامه‌نگاری را نيز سياست‌زده و آينده‌اش را تباه کند.

خبرنگار و روزنامه نگار با فعال سياسی و اکتيويست تفاوت دارد. نمی‌توان اکتيويست بود اما کار روزنامه‌نگاری را هم به صورت حرفه‌ای انجام داد.

اکتيويست بودن خبرنگار و رعايت نکردن فاصله با سياست‌مداران و احزاب سياسی علاوه بر آن‌که به بی‌طرفی او نزد مخاطبان آسيب می‌زند، سبب می‌شود که در هنگام انجام وظيفه خبرنگاری به جای آن‌که ماجرا را روايت کند خود را به بخشی از آن مبدل سازد.

روزنامه‌نگاران بايد از موضوعاتی که پوشش می‌دهند، فاصله بگيرند. هنگامی که يک روزنامه‌نگار خود را شيفته سياست‌مداران نشان می‌دهد، چگونه می‌تواند وظيفه حرفه‌ای‌اش را انجام دهد؟

روزنامه‌نگاران بايد به شهروندان وفادار باشند و نه به سياست مداران. روزنامه‌نگار ناظر مستقل قدرت است و نه شيفته و تاييد کننده آن.

امروز برنامه نوبت شما در بی‌بی‌سی فارسی درباره روز خبرنگار است. یکی از کامنت‌هایی که در صفحه نوبت شما گذاشته شده، توجهم را جلب کرد. کاربری نوشته «خبرنگاری یعنی ایستادن در برابر زور و زورگو».

در صورتی که خبرنگاری این نیست. ایستادن در برابر «زور و سیاسیون» کار خبرنگار نیست. این کارها را عمدتا فعالان سیاسی انجام می‌دهند. خبرنگار فقط می‌تواند این ماجرا را به عنوان یک سوژه خبری انتخاب کند و آن را پوشش دهد. یعنی خبرنگار روایت‌کننده ماجراست و نه بخشی از ماجرا.خبرنگار با فعال سياسی تفاوت دارد. کسی که خبرنگاری را انتخاب کرد، نمی‌تواند اصول آن را ناديده بگيرد.
يک مثال ساده شايد اين بحث را روشن‌تر کند. بارها در شيراز، جايی که من کار خبری انجام می‌دهم پيش آمده است که خبرنگاران روزنامه‌های محلی به دليل رعايت نکردن فاصله با منابع خبری و دوستی با آن‌ها، چشم بر روی پوشش خبرها بسته‌اند و به جای آن‌که به شهروندان وفادار باشند خود را مقيد کرده‌اند که به مسئولان وفادار بمانند و از پوشش دادن خبرهايی که باعث رنجش آن‌ها می‌شود، خودداری می‌کنند.

اعتبار يک روزنامه‌نگار در توانايی او برای رعايت «انصاف، بی‌طرفی و دقت» در حرفه‌اش است و نه در وفاداری به شخص يا احزاب خاص. خبرنگار بايد از «تضاد منافع» دوری کند. دوری نکردن از «تضاد منافع» و نزديکی با کسانی که منافعی بر خلاف رسانه دارند، به دور از اخلاق روزنامه‌نگاری است.